Siedziba królów w Birmie jest zbudowanym w zaledwie kilka lat stosunkowo młodym miastem, które stolicą zostało ogłoszone w 2006 roku. Wcześniej funkcję tę pełniło największe miasto w kraju – Rangun. Dla turystów Naypyidaw jest dosyć dziwnym miejscem uchodzącym za miasto widmo, ponieważ pomimo infrastruktury stworzonej z niezwykłym rozmachem, wydaje się jedynie siedzibą władz państwowych. Chociaż oficjalna stolica Birmy stwarza surrealistyczne wrażenie, zainteresować może unikalna przestrzeń urbanistyczna oraz dosyć nietypowa świątynia Uppattasanti Paya. Budowlę wzniesiono zgodnie z kanonami typowej dla Birmy architektury, zaskakującej turystyczne oko. W środku na sklepieniu widnieją Cztery Szlachetne Prawdy Buddyzmu, a na ścianach płaskorzeźby przedstawiają sceny religijne. Jeżeli już ktoś zdecyduje się na zwiedzanie Naypyidaw powinien także odwiedzić Muzeum Kamieni Szlachetnych, ogród zoologiczny z planetarium i parkiem safari oraz ogród fontann, gdzie wieczorami odbywają się pokazy tryskającej wody i gry świateł. Miasto podzielone jest na strefę mieszkalną, hotelową i rządową. Wszystko jest niewyobrażalnie wielkie zaczynając na budynkach, poprzez ronda i bramy, na pomnikach kończąc. Jedną z atrakcji jest chociażby 20 pasmowa autostrada ciągnąca się od Rangunu do stolicy, która przeważnie jest opustoszała i można po niej chodzić.

Duże zróżnicowanie etniczne sprawia, że kuchnia birmańska jest bardzo bogata i może pozytywnie zaskoczyć podróżników, tym bardziej że posiada wpływy sąsiedniej Tajlandii, Chin czy nawet Indii. Wpływają na nią także religie, ponieważ wyznawcy buddyzmu nie jedzą wołowiny, a islamu nie spożywają wieprzowiny. Ogólnie wszystko jest bardziej słone, ostre i słodkie niż w Europie, a curry można dostać w kilkunastu wariantach. Typowym daniem jest przykładowo zupa rybna mohinga. W Birmie popularne są herbaciarnie i małe stoiska na ulicach pełniące funkcje ośrodków życia społecznego. W większości miast można znaleźć restauracje chińskie, a także zwracające uwagę pijalnie piwa.

Podstawowym składnikiem kuchni jest ryż htamin podawany pod różnymi postaciami, szczególnie jako smażony ryż tamin kyaw. Szerokie zastosowanie mają dania z ryb, a w prawie każdym posiłku można znaleźć curry zarówno pikantne, jak i słodkie. Szczególnie egzotycznie prezentują się sałatki, w skład których wchodzą rozmaite warzywa, owoce, ryby i mięsa. Nie brakuje w nich też orzechów, nasion, przeróżnych sosów i całej gamy przypraw. Przykładem może być lahpet z piklowanej herbaty. Praktycznie wszędzie można kupić makaron w różnej postaci. Natomiast dodatkowe składniki podawane są najczęściej na osobnych miseczkach.

ngapi – pasta ze sfermentowanej ryby lub krewetek
wa-tha-hin – curry z kurczaka
hin thote – masa z mięsa i mąki, zawinięta w liść bananowca
khauk swe thoke – sałatka z makaronu, krewetek, kapusty, marchwi, orzechów, sosu rybnego
mohinga – makaron w bulionie rybnym z cebulą, czosnkiem, imbirem i jajkiem
myi shay – makaron ryżowy z kurczakiem

Z kuchni chińskiej pochodzi tofu i sos sojowy, a z indyjskiej samosa. Ze znalezieniem potrwa nie będą mieli problemu wegetarianie, szczególnie w restauracjach indyjskich i nepalskich. W Birmie nie ma najmniejszego problemu z dostępem do owoców, wszędzie można kupić banany, awokado, ananasy, mango czy arbuzy, niemniej warto zainteresować się rambutanem, mangostanem, smoczymi owocami czy durianem. Przy zamawianiu ciasteczek warto zwrócić uwagę czy będą miały nadzienie kokosowe, bananowe, czy może rybne lub krewetkowe. Wypada także zjeść galaretkę agarową na bazie tapioki, sago i mleka kokosowego – shwe yin aye.

Praktycznie wszędzie można napić się aromatycznej herbaty serwowanej nawet za darmo. Natomiast wśród alkoholi dominuje brandy, rum oraz piwa Mayanmar Beer i Mandalay Beer. Pysznym napojem orzeźwiającym jest sok z trzciny cukrowej chang yeh oraz wersja z jogurtem dain jin tinyet yeh neq.

Birma należy do jednego z najbardziej zróżnicowanych krajów świata pod względem etnicznym, dlatego kultura, obyczaje i religie są bardzo różnorodne dla poszczególnych grup społecznych. Etniczni Birmańczycy pochodzą z pogranicza indyjsko-chińskiego, Szanowie spokrewnieni są z Tajlandią, buddyjscy Karenowie mają własny dialekt, Rakhine odziedziczyli fascynującą kulturę antyczną, z kolei Monowie zachowali starodawne zwyczaje i odrębność kulturową w postaci religii, pisma, architektury i sztuki. Na zachodzie Birmy mieszkają Czinowie, natomiast większość Kaczinów przyjęła chrześcijaństwo. Dominującą religią jest jednak buddyzm, z którym związanych jest najwięcej festiwali i wydarzeń społecznych.

Na ulicach dominują tradycyjne stroje. Kobiety noszą przeważnie kolorowe „sarongi” (longyi), natomiast mężczyźni „paso”.  Z kolei w domach za rytuał uchodzi codzienne ofiarowanie Buddzie jedzenia, wody, kwiatów i świec. Kalendarz świąt także związany jest z buddyzmem. Z ciekawości warto zobaczyć święto Kason, gdy kobiety zmierzają do świątyń, by złożyć w ofierze gałęzie drzew lub Festiwal Thadingyut, podczas którego zapala się tysiące świec, a na ulicach wystawiane są sztuki. Festiwal Natów charakteryzuje się ciekawymi, wręcz szaleńczymi tańcami, natomiast Festiwal Noworoczny obchodzą wszyscy bez względu na wyznanie i przynależność etniczną.

W muzyce dominują elementy perkusyjne, architektura charakteryzuje się wszechobecnymi kompleksami świątynnymi zwanymi pagodami, a pisarzy darzy się olbrzymim szacunkiem. Większość mieszkańców Birmy posługuje się językiem birmańskim. Są to ludzie żyjący bardzo skromnie z dużym przywiązaniem do sfery duchowej. Ze względu na wesołe usposobienie często organizują festiwale ustalane na podstawie kalendarza księżycowego, którym towarzyszą żywe i kolorowe pochody.

W birmańskich restauracjach przyjęło się, iż kelnera można przywołać cmoknięciem przypominającym pocałunek. Kłopotliwe może wydać się pytanie o nazwisko, gdyż takich się nie używa, a imiona mogą być takie same dla mężczyzn i kobiet, niemniej można je zmieniać według upodobań. Przed wejściem do birmańskiego domu należy zdjąć buty i skarpetki, wskazując jakiś obiekt wypada używać podbródka, a nie palca, a za niegrzeczne uchodzi odsłanianie jamy ustnej podczas ziewania. Tak jak w innych buddyjskich krajach nie wolno kierować spodów stóp w kierunku posągu Buddy. Nietaktem jest też dotykanie głowy dorosłych i dzieci.

Kiedy jechać do Birmy?
Sezon turystyczny w Birmie rozpoczyna się w listopadzie i trwa do lutego. Jest to najchłodniejszy okres z temperaturami oscylującymi pomiędzy 20-24 st. Temperatury w centralnej części kraju są przeważnie wyższe niż w okolicach Rangunu. Pora sucha trwa od marca do maja i wtedy temperatury osiągają najwyższe wysokości, natomiast pora deszczowa to okres między czerwcem a październikiem.

Jaka waluta obowiązuje w Birmie?
Kiat – jednostka walutowa Mjanmy. 1 kiat = 100 pia.

Jaki czas obowiązuje w Birmie?
W Birmie do czasu polskiego w okresie zimowym dodajemy 5 godz. 30 min..

Jakie pamiątki kupić w Birmie?
Zakup pamiątek zależy od zasobności portfela, ponieważ dostęp do rozmaitych towarów jest bardzo duży. Ciekawym pomysłem na prezent jest chociażby „thanaka”, czyli specjalna pasta w postaci niewielkich drewnianych klocków, którą Birmańczycy wykorzystują do malowania twarzy. Turyści chętnie kupują „longyi” - rodzaj spódnicy oraz charakterystyczny ubiór „paso” dla mężczyzn. Ceny zależą od jakości materiału i sposobu zdobienia. W wielu miejscach można kupić torby naramienne Szanów, ręcznie tkane i z długimi frędzlami. Popularną grą i rozrywką w Birmie jest Chinole, dlatego turyści chętnie kupują piłki rattanowe niewielkiego rozmiaru. Birmańskim talizmanem jest figurka sowy „zee kwet” symbolizująca szczęście, dobrobyt i powodzenie. Ze stuletniej tradycji wyrobu słynie parasol z Pathien, natomiast dzwonki i gongi widoczne w każdej birmańskiej świątyni można kupić na każdym targu. Popularną pamiątką są piaskowe obrazy malowane specjalnie dla turystów, które najlepiej nabyć w lokalnej pracowni, podobnie jak misterne wyroby z laki i bambusa. W sklepach pełno jest mis, talerzy, kubków i pudełek bogato zdobionych  scenami z życia Buddy. Warto rozglądnąć się za tapiseriami – zdobionymi tkaninami z wyszytymi krajobrazami, wizerunkami świątyń, zwierząt i rozmaitymi wzorami, dodatkowo zdobione koralikami, cekinami i kamieniami. Birma ma bogate złoża kamieni szlachetnych, dlatego warto zainteresować się tzw. „gołębią krwią” i innymi egzotycznymi kryształami. Ponadto turyści chętnie kupują wyroby z drewna tekowego (rzeźby, reliefy, pudełka, rozmaite podstawki) i tkaniny z lotosu.

Jakie ograniczenia celne są w Birmie?
Cło dotyczy zagranicznych środków płatniczych powyżej 2 tys. USD. Biżuteria, sprzęt elektroniczny i fotograficzny musi być ujęty w deklaracji celnej. Obowiązuje zakaz przywozu i wywozu waluty miejscowej, która można wymienić na bony płatnicze. Przy wyjeździe jedynie bony wykupione na kwotę wyższą niż 300 USD mogą być ponownie zamienione na walutę wymienialną. Istnieje zakaz wywozu lokalnych zwierząt, roślin i wyrobów z nich wykonanych, natomiast wywóz wizerunków Buddy wymaga uprzedniej zgody władz.

Jak poruszać się po Birmie?
W Birmie są dwa lotniska obsługujące połączenia międzynarodowe: w Rangunie oraz Mandalaj. Podróżowanie po kraju jest dosyć wymagającym przedsięwzięciem i większym wyzwaniem niż w innych krajach azjatyckich. Najpopularniejszym środkiem transportu jest autobus gwarantujący większą punktualność niż pociąg. Samochód z kierowcą organizują najczęściej hotele i agencje turystyczne, natomiast skuter można wynająć przeważnie w dużych miastach. Popularną wśród turystów środkiem transportu są promy rzeczne i rejsy szybkimi łodziami, a w miastach taksówki. W mniejszych miejscowościach można skorzystać z rikszy i powozu zaprzężonego w konie.

Jakie dokumenty są potrzebne w razie konieczności skorzystania ze służby zdrowia?
Opieka medyczna jest ogólnie dostępna. Wizyta u lekarza w szpitalu państwowym jest bezpłatna oprócz wykupienia lekarstw. Poziom świadczeń medycznych nie odpowiada europejskim standardom. W bardziej skomplikowanych przypadkach konieczny jest transport lotniczy do Bangkoku. Przed wyjazdem do Birmy warto wybrać się do przychodni chorób tropikalnych po wskazówki na temat profilaktyki zdrowotnej. Wykupienie polisy jest jednak zalecane w celu późniejszego dochodzenia zwrotu wydatków za leczenie, ewentualną opiekę lekarską w podróży do kraju itp. Zalecane jest również rozważenie wykupienia ubezpieczenia zapewniającego skuteczny profesjonalny lotniczy transport medyczny, który w sytuacji braku opieki medycznej w wielu przypadkach może uratować zdrowie i życie.

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach, przestrzegać podstawowych zasad higieny oraz zwracać uwagę na warunki w jakich przygotowuje się i przechowuje jedzenie. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, gdyż woda z kranu nie jest zdatna do picia.

Szczepienia ochronne nie są wymagane, niemniej istnieją zagrożenia sanitarno-epidemiologicznych, dlatego przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo i profilaktycznie zaszczepić się przed wskazanymi chorobami. Poszczególne zalecenia sanitarne pozwalające uniknąć zachorowania na różne choroby dostępne są na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Sanitarnej: www.pis.gov.pl

Turystów wybierających się do Birmy obowiązuje wiza oraz paszport ważny minimum sześć miesięcy od dnia wyjazdu z kraju. Wizy można otrzymać w ambasadach i konsulatach Mjanmy za granicą. Najbliższa ambasada znajduje się w Berlinie. Obowiązek meldunkowy realizowany jest przez wypełnienie szczegółowej karty rejestracyjnej podczas kwaterowania w hotelu.

Brak polskiej placówki dyplomatycznej. Państwo podlega kompetencji terytorialnej Ambasady RP w Bangkoku (Tajlandia).

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Królestwie Tajlandii
Tajlandia, Bangkok, Unit 605-607, 6th Floor, Athenee Tower, Wireless Road, Lumpini, Pathumwan, 10330
Tel. dyżurny: +66 (2) 079 7300 Faks: +66 (2) 079 7303
bangkok.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.bangkok.msz.gov.pl